Hiện trên thị trường có 2 dạng trạm biến áp phổ biến là trạm biến áp 1 pha và trạm biến áp 3 pha. Bài viết dưới đây sẽ tập trung tìm hiểu về trạm biến áp 1 pha để bạn đọc hiểu hơn và nguyên lý làm việc và cách sử dụng loại trạm biến áp này.
Trạm biến áp 1 pha là gì?
Trạm biến áp 1 pha (máy biến áp 1 pha) là thiết bị điện từ tĩnh có chức năng biến đổi hiệu điện xoay chiều giữa các mạch điện với nhau thông qua cảm ứng điện từ nhưng không làm biến đổi tần số. Loại trạm biến áp này đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải và phân phối điện nặng.
Trạm biến áp gồm 1 cuộn dây sơ cấp và 1 hoặc nhiều cuộn dây thứ cấp được liên kết với nhau qua trường điện từ nhằm đảo đảm quá trình truyền tải năng lượng, lõi cuộn dây cần có mạch dẫn từ. Tần số làm việc của trạm sẽ liên quan trực tiếp tới mạch dẫn từ này.
So với trạm biến áp 3 pha, trạm biến áp 1 pha chủ yếu được dùng trong hộ gia đình, nơi sử dụng nguồn điện năng nhỏ. Về cấu tạo, trạm biến áp 1 pha có aptomat, núm điều chỉnh, ampe kế, vôn kế, 2 ổ để lấy điện ra,… Trong đó 2 bộ phận chính nhất và quan trọng nhất là dây quấn và lõi thép.
Dây quấn được làm bằng dây điện từ quấn quanh lõi thép, được phủ lớp cách điện với nhau và cách điện với chính lõi thép, có tác dụng dẫn điện cho trạm. Dây quấn có 2 loại là cuộn sơ cấp gồm N1 vòng dây và nối với nguồn điện có điện áp U1, cuộn thứ cấp gồm N2 vòng dây và nói với phụ tải có điện áp U2.
Nguyên lý làm việc của trạm biến áp 1 pha
– Khi trạm biến áp làm việc, mức điện áp U1 được đưa vào cuộn sơ cấp, lúc này cuộn sơ cấp có điện. Nhờ vào hiện tượng cảm ứng điện từ giữa 2 cuộn dây sơ cấp và thứ cấp, trong cuộn thứ cấp xuất hiện điện áp U2. Tỷ số giữa 2 mức điện áp này đúng bằng tỷ số vòng dây giữa 2 cuộn dây.
– Trạm biến áp có U1 < U2 là trạm biến áp tăng áp.
– Trạm biến áp có U1 > U2 là trạm biến áp hạ áp.
Trạm biến áp 1 pha hoạt động dựa theo 2 hiện tượng vật lý: Dòng điện đi qua dây dẫn và tạo ra từ trường và sự biến thiên của từ thông trong cuộn dây sẽ tạo ra hiệu điện thế cảm ứng. Trong cuộn sơ cấp xuất hiện dòng điện khi nối với hiệu điện thế sơ cấp và một từ trường biến thiên ở trong lõi sắt. Từ trường biến thiên đó sẽ tạo ra một hiệu điện thế thứ cấp trong mạch điện thứ cấp.
Như vậy thông qua từ trường, hiệu điện thế sơ cấp hoàn toàn có thể biến đổi hiệu điện thế thứ cấp. Sự biến đổi này có thể điều chỉnh được thông qua số vòng dây quấn trên lõi sắt.
Cách sử dụng trạm biến áp 1 pha
Để trạm biến áp 1 pha sử dụng an toàn và lâu bền, người tiêu dùng cần lưu ý một số điều sau:
– Kiểm tra xem có hiện tượng rò rỉ điện xảy ra với loại máy đã qua sử dụng, để lâu ngày và cả máy mới mua hay không.
– Đặt trạm biến áp tại nơi khô ráo, sạch sẽ, ít bụi bẩn và thoáng gió.
– Không để trạm biến áp hoạt động quá công suất định mức.
– Điện áp đưa vào trạm biến áp 1 pha phải nhỏ hơn điện áp định mức.
CÔNG TY TNHH SX TM XD ĐIỆN CHUNG NAM
Địa chỉ: 896A/29 Hậu Giang, P.12, Q.6, TP.HCM
Email: info@chungnam.vn
ĐT: 0963 99 6789